Διαβάζω τυχαία για αναδιαμορφώσεις δωματίων. Ανθρώπους που κάνουν πράξη το δωμάτιο των ονείρων τους, Στήνουν και ξαναστήνουν έναν συγκεκριμένο χώρο πραγματοποιώντας την πιο τρελή τους φαντασία. Χωρίς καθυστέρηση έσπευσα να καλέσω την υπεύθυνη για να μάθω περισσότερα. Στο τηλέφωνο η κ. Ελένη Δημοπούλου, από τα ιδρυτικά μέλη της ομάδας Εν Δυνάμει, δέχτηκε με χαρά να μιλήσουμε για την ομάδα και να γνωρίσω κάθε μέλος ξεχωριστά! Η πρώτη συνάντηση δεν άργησε να γίνει.
Το ίδιο απόγευμα βρέθηκα στο χώρο τους όπου με δέχτηκαν με μεγάλη χαρά. Με έκαναν να αισθανθώ αμέσως πολύ άνετα, με υποδέχτηκαν με πολλά χαμόγελα και βομβαρδίζοντας με, με ερωτήσεις. Σιγά σιγά είχαμε μαζευτεί όλοι και καθίσαμε σε ένα μεγάλο τραπέζι. Προσπάθησα πραγματικά να τους μιλήσω! Τα κατάφερα μεν, με δυσκολία δε. Με άκουγαν βέβαια προσεκτικά, μικροί και μεγάλοι. Κάτι όμως οι γιορτές που τους έκαναν να αποχωριστούν για λίγο, κάτι το ότι είχαν πολλά να πουν, κάτι ο ενθουσιασμός για την δουλειά που είχαν να κάνουν και κοντολογίς, το μαγνητοφωνάκι να σταματά κάθε λίγο από τα γέλια και τα χάχανα μας. Οι πιο σοβαροί να κάνουν παρατήρηση. Από κάτω ακριβώς είχαν αρχίσει ήδη τα γυρίσματα για τη νέα τους δουλειά! Το Home είχε ξεκινήσει.
Ποιοι είναι τελικά οι Εν Δυνάμει;
Άλλοι χαρακτηρίζουν την ομάδα ως ομάδα δημιουργίας, άλλοι ως θεατρικό σύνολο. Εγώ θα έλεγα πως πλέον είναι μία παρέα, ξεχωριστών ανθρώπων, νέων με δυνητικές και εν κινήσει ικανότητες, εθελοντών, γονιών και φίλων. Σκοπός τους είναι η ομαλή κοινωνικοποίηση των μελών της με την όσο το δυνατόν καθημερινή επαφή τους μέσα από πολλές δραστηριότητες, όπως η ενασχόληση με το θέατρο, τη μουσική και τα αθλήματα.
Όλα ξεκίνησαν το 2008, όταν τρείς γυναίκες, η Ελένη Δημοπούλου, η Ελένη Λαζαρίδου και η Μαρία Ιωαννίδου, θέλησαν να βρεθούν σε έναν κοινό τόπο, δημιουργώντας σχέσεις και φίλους. « Ξεκίνησε από την ανάγκη να δημιουργηθεί μια παρέα, μια κοινωνία, μία ομάδα, στην οποία όλοι είναι ίσοι και στην οποία οι κοινωνικοί περιορισμοί που μπορεί να ισχύουν στον πραγματικό κόσμο, σ’αυτήν την ομάδα δεν θα υπάρχουν» μας εξηγεί η Μαρία Καβαλιώτη, μέλος της ομάδας. Πολύ γρήγορα έγινε αντιληπτό ότι ο στόχος αυτός μπορεί να επιτευχθεί μέσα από την τέχνη. Γιατί ως καλλιτεχνικές υπάρξεις μπορούν να είναι όλοι ίσοι, χωρίς να είναι απαραίτητα διακριτοί οι ρόλοι του καθένα.
Σε αυτή την ομάδα δεν είναι κάποιος καλύτερος η χειρότερος μου είπαν. Ο ένας μαθαίνει από τον άλλον σε μία ατμόσφαιρα τόσο οικεία. Σαν το σπίτι τους. Είχα την τύχη να γνωρίσω μόνο κάποια από τα 30 μέλη της ομάδας. Η Λωξάνδρα η ντροπαλή, o Δημήτρης δίπλα της να την πειράζει, ο Κίμωνας επίσης ντροπαλός, η Αναστασία που σπουδάζει Νηπιαγωγός, η Μαρία Καβαλιώτη μας είπε με λίγα λόγια ότι τρέχει ολημερίς, ο Μιχάλης που του αρέσει το τραγούδι και το θέατρο, ο Θάνος που ασχολείται με τους υπολογιστές, ο Νίκος ο φωτιστής, η Άννα Καλίντσεβα καθηγήτρια με μεγάλη αγάπη για το θέατρο, η Στελίνα μαθήτρια 3ης λυκείου, ο Ηλίας φοιτητής Σχολής θεάτρου στο ΑΠΘ και η Μαργαρίτα να φωνάζει απεγνωσμένη « Θέλω παράσταση, δεν μπορώ άλλο εκλογές». Τόσο διαφορετικοί όλοι τους, με τόσα πολλά ενδιαφέροντα και όμως μέσα στην ομάδα δεν έβλεπες την διαφορά. Όλα ζωτικά της μέλη, το κάθε ένα με την σημασία του. Μία ομάδα που δεν μένει στάσιμη αλλά προχωρά και επιδιώκει πάντα το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Δουλειά επαγγελματική σε ένα κλίμα οικογενειακό, που πάντα κάτι θέλει να πει και να δείξει. Έτσι ξεκίνησαν και το Home όπως και τόσα άλλα πιο πριν.
Τι είναι το Home;
Το «Home, το μικρό-μικρό σπίτι» είναι ένα νέο project της ομάδας. Ουσιαστικά τα μέλη της μεταφέρουν ένα κομμάτι ονείρου και φαντασίας στην πραγματικότητα. Η ιδέα ξεκίνησε κάπως έτσι: Κατά τη διάρκεια των παραστάσεων του έργου « ο άνθρωπος ανεμιστήρας ή πώς να ντύσετε έναν ελέφαντα» στην Κοζάνη «κάναμε κάτι σαν workshop» μας λέει η Αννα Καλίντσεβα, εκπαιδευτικός και μέλος της ομάδας. «Χωριστήκαμε σε ζευγάρια και κάθε παιδί περιέγραφε το δωμάτιο του και καταγράφαμε. Μετά αυτό ο Ρίτσαρντ και η Μαρία Καβαλιώτη (υπεύθυνοι για τις εγκαταστάσεις) το πήραν και συνέχισαν την έρευνα, μπήκε η λεπτομέρεια, βγήκαν οι μακέτες και τελικά όλο αυτό μεγάλωσε και βγήκε ένα δωμάτιο. Και κάθε δωμάτιο στήνεται και ξεστήνεται.»
Συγκεκριμένα η διαδικασία είναι ως εξής: Κάποια μέλη της ομάδας περιέγραψαν το δωμάτιο των ονείρων τους, αυτό έγινε μακέτα και μαζί με τους εικαστικούς γινόταν δωμάτιο. Έπειτα σειρά παίρνουν δύο λήψεις. Στη πρώτη, κινηματογραφείται κάθε άνθρωπος- καλλιτέχνης μόνος του κατά την πρώτη του επίσκεψη στο δωμάτιο του, άρα υπάρχει και μία έκπληξη, και τη δεύτερη φορά κινηματογραφείται η επίσκεψη και των φίλων του, δηλαδή των υπόλοιπων μελών της ομάδας.
Είχα την ευκαιρία να συζητήσω με την Επιστημονική Σύμβουλο της ομάδας Πωλίνα Γιωλτζόγλου, Ανθρωπολόγο και Κοινωνιολόγο. Η Πωλίνα έχει αναλάβει το ερευνητικό κομμάτι της επιτόπιας έρευνας και της συμμετοχικής παρατήρησης. Κάνει συνεντεύξεις με τα παιδιά έξω από το στούντιο, ενώ κατά την διάρκεια των γυρισμάτων καταγράφει όλα αυτά που παρατηρεί. Που θα σταθούνε πρώτα όταν μπούνε στο δωμάτιο τους, ένα συναίσθημα που μπορεί να εκφράσουν, μία λέξη που επαναλαμβάνουν με συχνότητα, μία λεπτομέρεια στις κινήσεις, τη σχέση τους με τους υπόλοιπους της ομάδας όταν εκείνοι μπαίνουν στο δωμάτιο και το πόσο θολά είναι τα όρια μεταξύ αυθορμητισμού και γυρίσματος σε κάποιο πλατό.
«Όταν πρωτοήρθα, ήμουν στο στήσιμο για το δωμάτιο του Θάνου. Ένιωσα μια απέραντη ανυπομονησία γιατί δεν είχα φανταστεί ποτέ ότι οι άνθρωποι θα έχουν τόσο θάρρος. Θάρρος γιατί ένιωσα ότι η δική μου φαντασία θα ήταν πιο δειλή. Ενώ ξεκινάμε υποτίθεται με δεδομένο ότι ίσως να έχουμε λιγότερη αυστηρότητα από άλλους ανθρώπους, συνειδητοποιείς στην πράξη, βλέποντας το αποτέλεσμα, ότι εσύ ο ίδιος στη ζωή σου έχεις τόσα στερεότυπα και περιορισμούς τους οποίους και αναπαράγεις στη ζωή σου, άρα και στον προσωπικό σου χώρο. Τελικά λοιπόν τα όρια είναι πολύ μεγαλύτερα από ότι έχεις φανταστεί και νομίζεις για τον εαυτό σου. Το δεύτερο που μου έκανε εντύπωση είναι μία αίσθηση ότι για όλους στην ομάδα αυτή η διαδικασία ξυπνάει μνήμες από τα παιδικά χρόνια. Τόσο για αυτούς που είναι δικό τους δωμάτιο, όσο και για όλους τους άλλους που κάνουν ως φίλοι ότι επισκέπτονται το δωμάτιο. Χωρίς να ξέρω βέβαια την παιδική ηλικία του καθενός, παρόλα αυτά βγάζει αυτό το συναίσθημα της ανεμελιάς, της ζεστασιάς. Πραγμάτων που δεν επιτράπηκαν στην πορεία λόγω του ότι ενηλικιωθήκαμε. Από ένα παιχνίδι που μπορεί στο πραγματικό μας σπίτι να μην επιτρέπεται να παίζουμε πια γιατί είμαστε μεγάλοι, ρούχα, χρώματα, λόγω των κοινωνικών στερεοτύπων, ανήκουν σε μία άλλη ηλικία, φύλο».
Το project, οι μακέτες, τα video και οι φωτογραφίες θα αποτελέσουν μέρος της έκθεσης που θα λάβει χώρο στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης από τις 29 Ιανουαρίου μέχρι της 15 Φεβρουαρίου. Παράλληλα όμως με αυτό η ομάδα συνεχίζει την δουλειά της πάνω στην παράσταση « Ο άνθρωπος ανεμιστήρας ή πώς να ντύσετε έναν ελέφαντα».
«Ο άνθρωπος ανεμιστήρας ή πώς να ντύσετε έναν ελέφαντα»
Πρόκειται για μια παράσταση μωσαϊκό που περιλαμβάνει πολλά πράγματα, βασισμένη σε μια σειρά από καθημερινές, «ξεχωριστές» ιστορίες για την αναπηρία, τη διαφορετικότητα και τους ανθρώπους γύρω από αυτήν. Κείμενα, ποιήματα, τραγούδια και άλλα, πάντα μέσα από μια μεγάλη δόση αλήθειας. Χωρίς υπερβολές και ωραιοποιήσεις, μία αλήθεια καθημερινή τόσο των ίδιων των παιδιών αλλά και των ανθρώπων γύρω τους. Φίλοι, γονείς, αδέρφια συμμετείχαν καθένας με τον δικό του τρόπο για να χτίσουν από την αρχή μία παράσταση, μια κραυγή, μια ανάγκη να ειπωθεί η αλήθεια, που άλλωστε αυτό είναι και το θέατρο.
Έτσι πριν δύο χρόνια ξεκίνησε μέσα στην ομάδα μία έρευνα μεταξύ των μελών της. Μέσα από τις ερωτήσεις εκείνες και τις συνεντεύξεις δημιουργήθηκαν σιγά-σιγά διάφορες σκηνές που αργότερα συμπληρώθηκαν με τραγούδια και ποιήματα. Ο τίτλος ακόμα είναι μία ζωγραφιά. Ο Κίμωνας συνήθιζε να ζωγραφίζει ανθρώπους ανεμιστήρες, με μία προπέλα για πρόσωπο, ένα κουμπί στη θέση της καρδιάς και στο μυαλό αέρα όπου φυσούσε τους ανθρώπους μακριά. «Δεν θέλω άλλους εθελοντές, θέλω φίλους» λένε σε κάποια σκηνή της παράστασης. Μία παράσταση που αγαπήθηκε από το κοινό και γι αυτό το λόγο θα ξαναπαίξει τέλη Ιανουαρίου. Τα λόγια όμως περισσεύουν όπου τα μάτια μπορούν να δούν πολλά περισσότερα και πιο ουσιαστικά.
Έφυγα από τον χώρο της ομάδας με μία γεύση από σπίτι. Οικεία, όμορφα, σαν μία φωλιά. Και ο κάθε ένας εκεί μου άφησε και μία διαφορετική εντύπωση. Άλλωστε είμαστε πλασμένοι να είμαστε διαφορετικοί. Αρκεί να το συνειδητοποιήσουμε γρήγορα για να μπορέσουμε να το απολαύσουμε!
Σοφία Χατζηνικολάου
chatzinikolaou 